Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2022

Διάσχιση Τισαίου (δυτικό μέρος): Παναγία- κορυφή Τσιτσουράβα 424 μ.-Τρίκερι-Αγία Κυριακή

 

Απέραντο γαλάζιο

Απόσταση: 9,4 χλμ.

Χρόνος: 6 ώρες (με στάσεις)

Υψόμετρο: από 15 μ. (Παναγία) σε 424 μ. (κορυφή Τσιτσουράβα) σε 0 μ. (Αγία Κυριακή)

Συνολική ανάβαση: 629 μ. Συνολική κατάβαση: 641 μ.

Σήμανση: κόκκινα σημάδια, ορειβατικοί κούκοι

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: όχι

Αρχή: ναός Παναγίας (πινακίδα στην άσφαλτο)

Τέλος: Αγία Κυριακή (λιμάνι)

Τελευταίος έλεγχος: Δεκέμβριος 2022

Κατεβάστε αρχείο GPS (.gpx): από το Wikiloc  

LINK TO THE ENGLISH PAGE

Powered by Wikiloc

          Aυτό είναι το δυτικό κομμάτι της  διάσχισης του Τισαίου (το ανατολικό εδώ.). Ξεκινώντας από το εκκλησάκι της Παναγίας δίπλα στην άσφαλτο, ανηφορίζουμε προς τη λάκκα Καρατάσου και στη συνέχεια, κινούμενοι στην κορυφογραμμή προς τα δυτικά, φθάνουμε στο χωριό Τρίκερι, απ` όπου κατηφορίζουμε για να τερματίσουμε στην Αγία Κυριακή. Η διαδρομή έχει σημεία που προσφέρουν εξαιρετική θέα προς το Αιγαίο αλλά και τον Παγασητικό. 


        Από την Παναγία μέχρι τη λάκκα Καρατάσου βαδίζουμε σε μικτή μεσογειακή βλάστηση που προσφέρει αρκετή σκιά, όμως στη συνέχεια κυριαρχούν τα πουρνάρια σε πετρώδες έδαφος, όπως συμβαίνει και στο υπόλοιπο Τισαίο. Αυτό κάνει τη βάδιση πιο κουραστική και ταυτοχρόνως απαιτεί μεγάλη προσοχή, καθώς οι πέτρες γλιστράν ύπουλα  αν είναι βρεγμένες από την πρωινή υγρασία. Τα δε πουρνάρια έχουν την τάση να  φουντώνουν, δυσκολεύοντας το πέρασμα. Η διαδρομή πάντως προβλέπεται να καθαριστεί και να σηματοδοτηθεί εντός του 2023, μαζί με άλλες, με χρήματα από ευρωπαϊκό πρόγραμμα Leader. 

Σημείωση: η νέα καταγραφή της διαδρομής κοντά στην κορυφή Τσιτσουράβα 424 μ. είναι σωστότερη, ευκολότερη και έχει πολύ καλύτερη θέα σε σχέση με την προηγούμενη καταγραφή που απεικονίζουν οι μέχρι τώρα χάρτες. Συνιστάται λοιπόν.

         Κινούμενοι στο δρόμο από Μηλίνα προς Τρίκερι, αφού περάσουμε το ιχθυοτροφείο, βλέπουμε δίπλα στο δρόμο την πινακίδα ''Ιερός ναός Παναγίας''.  Το εκκλησάκι βρίσκεται λίγο χαμηλότερα κοντά στη θάλασσα και δεν φαίνεται από την άσφαλτο. Δίπλα στο δρόμο υπάρχει και μια μαρμάρινη πεσμένη αναμνηστική πλάκα που αναφέρεται στις μάχες που έδωσαν εδώ οι επαναστατημένοι Έλληνες, με αρχηγό τον Καρατάσο, με το στρατό των Τούρκων υπό τον Κιουταχή το 1823.


Στο μονοπάτι από την Παναγία

      Απέναντι απο την πινακίδα, από την επάνω μεριά του δρόμου ξεκινά το μονοπάτι με τα κόκκινα σημάδια και ανηφορίζει μέσα σε δάσος μακίας βλάστησης. Περνούμε ένα πρώτο μικρό ανηφορικό ξέφωτο και σε λίγο βγαίνουμε σε μεγάλο μακρόστενο ξέφωτο, τη λάκκα Καρατάσου. Βαδίζοντας κατά μήκος του, στο μέσον περίπου, όπου υπάρχει και κούκος, φεύγει αριστερά το μονοπάτι που πηγαίνει προς την κορυφή Εύζωνο (644 μ). 

Το Τρίκερι από μακριά

            Εμείς δεν ακολουθούμε αυτό, αλλά πάμε ευθεία δυτικά και από την επάνω άκρη της λάκκας συνεχίζει μονοπάτι που έχει κόκκινα σημάδια, με κατεύθυνση νοτιοδυτική. Περνούμε και από άλλα ξέφωτα και, πιο πέρα, φθάνουμε σε μικρό πετρώδες πλάτωμα, Αν σταθούμε στην άκρη του γκρεμού που είναι αριστερά μας, θα έχουμε θαυμάσια θέα προς το Αιγαίο.


         Από εδώ και πέρα το μονοπάτι γίνεται ασαφές καθώς ανηφορίζουμε σε πετρώδες έδαφος. Βαδίζουμε κοντά στην κόψη του γκρεμού που έχουμε αριστερά μας με κατεύθυνση προς το κολονάκι της κορυφής Τσιτσουράβα (424 μ.) και τον ανεμολογικό ιστό που είναι δίπλα του. 



    

 Μετά την κορυφή συνεχίζουμε προς την ίδια κατεύθυνση, αφήνοντας αριστερά μας έναν κούκο. Βρίσκοντας πέρασμα ανάμεσα στα πουρνάρια κατηφορίζουμε και φθάνουμε σε μικρή λάκκα στα ριζά του λόφου που είναι μπροστά μας.  Από τη λάκκα, κινούμενοι προς τα δυτικά, ανηφορίζουμε σε  μονοπάτι-γιδόστρατα, περνούμε από άλλη μικρή λάκκα και ανεβαίνουμε στην κορυφή του επόμενου υψώματος. 


         Στην ίδια κατεύθυνση, μετά από λίγο το μονοπάτι μας φέρνει σε άλλο ύψωμα (Κάστρο, 281 μ.), όπου συναντούμε τείχος που εκτείνεται για αρκετό διάστημα στην κορυφογραμμή και βαδίζουμε δίπλα του. Αυτό κατασκευάστηκε την εποχή των μαχών με το στρατό του Κιουταχή το 1823 (περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο του Κώστα Λιάπη ''Τα Παλιόκαστρα του Πηλίου'', Βόλος 2010).

Το τείχος στο Κάστρο

       Συνεχίζοντας στην ίδια δυτική κατεύθυνση, περνάμε δίπλα από άλλη κεραία και πιο κάτω βγαίνουμε σε χωματόδρομο, ο οποίος σε λίγα μέτρα βγαίνει στο διάσελο Διακόπι, όπου συναντούμε την άσφαλτο που πάει αριστερά προς Αγία Κυριακή.

Αγία Κυριακή

    Εδώ στο Διακόπι έχομε δύο επιλογές: ή θα βαδίσουμε για μισή ώρα κατηφορικά στην άσφαλτο για να πάμε στην Αγία Κυριακή, ή θα ανηφορίσουμε ευθεία στον χωματόδρομο, ο οποίος θα μας βγάλει στο κοιμητήριο του Τρίκερι και μετά ως πλακόστρωτο στην πλατεία του χωριού.

Πλατεία Τρίκερι

        Από εκεί θα κατηφορίσουμε σε ωραίο καλντερίμι προς την Αγία Κυριακή. Γι αυτή τη δεύτερη επιλογή, που ακολουθήσαμε εδώ, ο χρόνος από το Διακόπι ως την Αγία Κυριακή είναι μία ώρα και ένα τέταρτο. Στο γραφικό λιμανάκι της Αγίας Κυριακής λειτουργεί εστιατόριο-καφέ όλον τον χρόνο.



Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022

Kάτω Κερασιά-Άνω Κερασιά-μονή Σουρβιάς-Λέσχιανη (κυκλική)

Φθάνοντας στη μονή Σουρβιάς

 Απόσταση: 21,2 χλμ.

Χρόνος: 8,5 ώρες (με στάσεις)

Υψόμετρο: από 123 μ. (Κάτω Κερασιά) σε 969 μ. (μέγιστο)

Συνολική ανάβαση/κατάβαση: 959 μ.

Σήμανση: κόκκινα σημάδια, πινακίδες

Αρχή/τέλος: πλατεία Κάτω Κερασιάς

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: Πλατεία Άνω Κερασιάς

Κατεβάστε αρχείο GPS: από το Wikiloc

Powered by Wikiloc

         Αυτή είναι μια μεγάλη κυκλική πορεία στα δάση οξιάς και δρυός του Βορείου Πηλίου, στην οποία περνούμε από την μονή Σουρβιάς και το ξωκλήσι της Παναγίας Λέσχιανης, κοντά στο (γκρεμισμένο πλέον) τρίτοξο ομώνυμο πέτρινο γεφύρι.

        Ξεκινώντας από την πλατεία της Κάτω Κερασιάς, παίρνουμε τον ανηφορικό τσιμεντόδρομο και σε διασταυρώσεις διαλέγουμε την πιο ανηφορική. Περνάμε από δεξαμενή του υδραγωγείου, όπου το τσιμεντάρισμα παύει και βαδίζουμε πιο ομαλά σε χωματόδρομο. Μπορούμε να δούμε την λίμνη Κάρλα  στο βάθος αριστερά. Σε ενάμισυ χιλιόμετρο από τη δεξαμενή, αφήνουμε τον κύριο δρόμο και πάμε λοξά δεξιά σε στενότερο δρόμο, περνάμε ένα μικρό ρέμα και ανηφορίζουμε δίπλα σε κτήμα που έχουμε δεξιά μας. Προσέχοντας αριστερά, μόλις δούμε τον στύλο και τα σημάδια ανεβαίνουμε στον όχθο του δρόμου και βρίσκουμε το μονοπάτι που ανηφορίζει παράλληλα, έχοντας κάποια στοιχεία καλντεριμιού. Περνάμε πάνω από ένα παλιό νταμάρι.

Πάνω από το παλιό νταμάρι

        Πιο πέρα, το μονοπάτι μας βγαίνει σε δρόμο, όπου βαδίζουμε για λίγο. Αριστερά μας είναι ένα κτήμα. Πιο πάνω μετά από διασταύρωση ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι αριστερά από το δρόμο. Ξαναβγαίνουμε στο δρόμο και στη συνέχεια βαδίζουμε για λίγο στην άσφαλτο. Εκεί που κάνει αριστερή στροφή, πάμε ευθεία σε παρατημένο νταμάρι. Το μονοπάτι κατηφορίζει προς τη ρεματιά, διασχίζει ρέμα και χωματόδρομο και ανηφορίζει ομαλά στην άλλη όχθη (την δεξιά) για να καταλήξει στο μνημείο του ΕΛΑΣ δίπλα στην άσφαλτο. Από το τέρμα της ασφάλτου  συνεχίζει στενός χωματόδρομος που οδηγεί σύντομα στην πλατεία της Άνω Κερασιάς, με την ξαναχτισμένη εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Σχεδόν όλα τα σπίτια όμως παραμένουν ερειπωμένα, μετά το κάψιμο του χωριού από τους Γερμανούς το 1944.  

Αγιοι Απόστολοι Άνω Κερασιάς

        Από την βρύση της πλατείας ακολουθούμε το χαλασμένο καλντερίμι που κατηφορίζει δίπλα στο σπίτι του κερασιώτη λογοτέχνη Ηλία Λεφούση. Kατεβαίνουμε σε μια βρύση και κατόπιν ανηφορίζουμε  για λίγα μέτρα λοξά προς τα αριστερά. Περνώντας δίπλα από ερειπωμένα σπίτια του μαρτυρικού χωριού, και  αφήνοντας στα δεξιά το πρώην οπλουργείο των ανταρτών που διατηρείται κάπως καλύτερα, βαδίζουμε βορειοανατολικά σε φαρδύ μονοπάτι, που κατηφορίζει ομαλά προς μια ρεματιά. Εδώ υπήρχε μέχρι το 1980 το γεφύρι της Γελαδίστρας, το οποίο απογκρέμισε ένας τσοπάνης (σύμφωνα με την αναφορά του Νίκου Χαρατσή) και τώρα διατηρούνται μόνον οι βάσεις του.

Καλντερίμι στη Γελαδίστρα

      Περνούμε τη ρεματιά δίπλα από το γκρεμισμένο γεφύρι και ανηφορίζουμε σε καλντερίμι. Παραπάνω, φθάνουμε σε σημείο όπου δεξιά μας έχουμε περιφραγμένο κτήμα, όπου τερματίζει δρόμος. Εδώ υπάρχει διχάλα μονοπατιών με πινακίδα, όπου αριστερά συνεχίζει η διαδρομή για τη μονή Φλαμουρίου, ακολουθώντας την πορεία της ρεματιάς. Εμείς πάμε λοξά δεξιά σε μονοπάτι παράλληλο με την περίφραξη και σε λίγα μέτρα, βλέποντας το βέλος, στρίβουμε δεξιά και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε στην πλαγιά προς τα νοτιοανατολικά. Εδώ υπάρχουν δύο παράλληλες διαδρομές, η δεξιότερη με τα μπλέ-κόκκινα σημάδια που ανηφορίζει ευθεία και πιο απότομα, ενώ η αριστερότερη με τα κόκκινα σημάδια ανηφορίζει πιο ομαλά με ζικ-ζακ, διευκολύνοντας τα φορτωμένα ζώα  που μετέφεραν ξυλοκάρβουνα και προμήθειες. Πιο πάνω όμως ενώνονται και βγαίνουμε στη συνέχεια σε μεγάλο ξέφωτο, όπου φυτρώνουν χαμηλά κέδρα. Εδώ είμαστε στην περιοχή Κώστα Ράχη. Διασχίζουμε το ξέφωτο και στην επάνω μεριά του προς τα ανατολικά παίρνουμε στενό χωματόδρομο, που ανηφορίζει ελαφρά μπαίνοντας σε υπέροχο δάσος οξιάς. Λίγο παραπάνω, προσέχοντας δεξιά μας, βρίσκουμε τη συνέχεια του μονοπατιού και το ακολουθούμε.

Στο δάσος οξιάς

        Πιο πέρα, διασχίζουμε τον δασικό δρόμο που πάει προς Κοκκινόγεια και συνεχίζουμε για λίγο ακόμα στο μονοπάτι, το οποίο ξαναβγαίνει λοξά στο δρόμο επάνω σε διασταύρωση. Δεξιά φεύγει κατηφορικός δρόμος προς Άνω Κερασιά. Εμείς βαδίζουμε στον κύριο δρόμο, που ανηφορίζει ελαφρά με κατεύθυνση βορειοανατολική. Προσπερνούμε διασταύρωση με δρόμο αριστερά που πάει προς μονή Φλαμουρίου και Κάτω Κορομπλιά (μνημείο Αλφόνς) και σε πενήντα μέτρα, βλέποντας τα σημάδια, πάμε λοξά αριστερά στο μονοπάτι που σύντομα κατεβαίνει, διασχίζει το δρόμο και κατηφορίζουμε ακολουθώντας τα κόκκινα σημάδια προς τα νοτιοανατολικά. Σύντομα βγαίνουμε σε μικρό πλάτωμα που χρησιμοποιείται από υλοτόμους. Συνεχίζουμε σε δρόμο προς νότον, και μετά από τριακόσια μέτρα, εκεί που ο δρόμος στρίβει ελαφρά δεξιά, βρίσκουμε το μονοπάτι αριστερά, που συνεχίζει σε νότια πορεία. Η περιοχή εδώ λέγεται Χιονότρυπα.

Στο δάσος Σουρβιάς

      Βαδίζοντας συνεχώς μέσα σε ωραίο δάσος οξιάς, περνούμε από ένα ξέφωτο, κατόπιν ακολουθούμε μιαν αβαθή ρεματιά και βγαίνουμε σε δεύτερο ξέφωτο, όπου υπάρχει στύλος με πινακίδες. Από τη μέση του ξέφωτου φεύγει κατηφορικό μονοπάτι με κόκκινα σημάδια νότια (δεξιά κάτω) προς μονή Σουρβιάς. 
Μονή Σουρβιάς

      Αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα, η μονή ιδρύθηκε το 16ο αιώνα από τον όσιο Διονύσιο Ολύμπου και ανακαινίστηκε δύο αιώνες μετά από τον όσιο Γεράσιμο τον Νέο. Το μοναστήρι ήταν συχνά ορμητήριο ανταρτών.  Το 1878 η μονή κάηκε μετά από μάχη ανάμεσα σε Έλληνες επαναστάτες και Τούρκους. Στη διάρκεια της κατοχής, μέσα στο καθολικό (που χρονολογείται από το 1627) λειτουργούσε αντιστασιακό τυπογραφείο. Είναι χτισμένη μέσα στο δάσος σε υψόμετρο 730 μέτρων και έχει θαυμάσια θέα προς τη δύση και το νότο. Σήμερα ανήκει στη μονή Φλαμουρίου, η οποία φροντίζει για την αναστήλωσή της, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Να σημειωθεί ότι η βρύση του μοναστηριού δεν είχε νερό όταν περάσαμε την τελευταία φορά, ούτε και η βρύση της Λέσχιανης. 
Μονή Σουρβιάς, θέα προς τη δύση

      Από την (συνήθως κλειδωμένη) είσοδο του μοναστηριού συνεχίζουμε σε μονοπάτι, που περνά ένα-δυο  ρεματάκια και κατηφορίζει νοτιοδυτικά μέσα σε δάσος από δρυς (βελανιδιές). Σε λιγότερο από μία ώρα, το μονοπάτι μας φέρνει στην εκκλησία της Παναγίας Λέσχιανης και στα λίγα σπίτια που είναι χτισμένα δίπλα της. Αν πάρουμε το μονοπάτι από τη βρύση, μπορούμε να επισκεφθούμε το τρίτοξο γεφύρι της Λέσχιανης στη ρεματιά της Καλιακούδας και να ξαναγυρίσουμε (δεκαπέντε λεπτά πήγαινε-έλα). 
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 12/2013: Δυστυχώς το γεφύρι της Λέσχιανης  δεν υπάρχει πια, εξαφανίστηκε από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023. Σοβαρή ζημιά έπαθε και το εκκλησάκι της  Παναγίας Λέσχιανης.
Γεφύρι Λέσχιανης (τώρα δυστυχώς κατεστραμμένο)

       Συνεχίζουμε ευθεία στο δρόμο προς τα δυτικά και σε πεντακόσια μέτρα περίπου, ακριβώς εκεί όπου  φεύγει λοξά αριστερά στενός αγροτικός δρόμος (προσοχή), εμείς πάμε δεξιά κατηφορίζοντας στο μονοπάτι, που παρακάτω ξαναβγαίνει σε δρόμο και πάμε πάλι δεξιά.
           Ο δρόμος κατηφορίζει προς το Κερασιώτικο ρέμα, το περνάει και ανηφορίζοντας έντονα στην άλλη όχθη βγαίνουμε σε μεγάλο μακρόστενο ξέφωτο-χωράφι. Εδώ αμέσως στρίβουμε αριστερά και βαδίζουμε στο όριο του χωραφιού, δίπλα σε ένα κτήμα με μηλιές που είναι αριστερά μας. Φθάνοντας κοντά στο τέρμα του χωραφιού, βρίσκουμε ευθεία μπροστά ένα φαρδύ μονοπάτι που κατηφορίζει. Με πορεία δυτική, παρακάτω διασχίζουμε ένα δρόμο και συνεχίζουμε σε μονοπάτι που περνά ένα ξέφωτο και κατεβαίνει πάλι στο Κερασιώτικο ρέμα. 
Το μονοπάτι στο δάσος κοντά στην Κερασιά

            Περνούμε ξανά το ρέμα και συνεχίζουμε σε ωραίο μονοπάτι μέσα σε μεικτό δάσος. Μετά από κάμποση πορεία στο δάσος, το μονοπάτι βγαίνει σε ανοιχτό χώρο με χαμηλή βλάστηση και σε λίγο βγαίνουμε σε αγροτικό δρόμο που κατηφορίζει. Ήδη βλέπουμε μπροστά μας το χωριό της Κάτω Κερασιάς. Σε διχάλα πάμε αριστερά και βαδίζουμε πλάι σε κτήμα που είναι αριστερά μας.
 Κάτω Κερασιά

      Σε λίγο ξαναβγαίνουμε στον ίδιο φαρδύ αγροτικό δρόμο έχοντας αποφύγει κάποιες στροφές που αυτός κάνει, περνούμε κτίσμα κινούμενοι γενικά προς τα δυτικά και πλησιάζουμε στην άσφαλτο. Ο χωματόδρομος συνεχίζει να κατηφορίζει δεξιά από την άσφαλτο και παρακάτω μετατρέπεται σε χαλασμένο καλντερίμι-μονοπάτι, που βγαίνει σε δρόμο και αμέσως φθάνουμε στην εκκλησία της Κάτω Κερασιάς. Περνούμε το ρέμα πίσω από την εκκλησία από το ανακαινισμένο δίτοξο πέτρινο γεφύρι που χρονολογείται από το 1886 και, ανηφορίζοντας λίγα μέτρα ακόμα σε καλντερίμι, φθάνουμε τέλος στην πλατεία του χωριού.









Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022

Περπατώντας στα μονοπάτια του Πηλίου

 


        Εν αρχή ήν ο Νίκος Χαρατσής. Γιατρός γυναικολόγος που μόλις είχε βγει στη σύνταξη (σε ηλικία 52 ετών!),  περπάτησε ακάματος εν έτει 1994 εβδομήντα διαδρομές στο Πήλιο, τις περιέγραψε σε κείμενο και έφτιαξε σκαριφήματα για να τις απεικονίσει στο χαρτί (μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν η εποχή πριν το GPS). Το βιβλίο που προέκυψε, ο ''Οδηγός Πηλίου για περιπατητές'' έχει την αξία του κλασικού έργου αναφοράς, μαζί με τα ''Πέτρινα τοξωτά γεφύρια του Πηλίου'' που έγραψε επίσης ο ίδιος. Ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε να το συμβουλευόμαστε. 

     Εν αρχή ήν επίσης και ο Δημήτρης Κότταλης. Ιδιόρρυθμος και αγνός άνθρωπος, συλλέκτης και ερασιτέχνης χαρτογράφος, είχε μέσα του το μεράκι της σηματοδότησης.  Διάλεξε τις καλύτερες  διαδρομές και τις σηματοδότησε με πυκνά κόκκινα σημάδια σε βράχους και δέντρα. Έκοβε κομμάτια λαμαρίνας, τα έβαφε και έκανε αυτοσχέδιες πινακίδες. Δεν υπήρχε περίπτωση να χαθείς, αν βάδιζες σε διαδρομή που είχε σηματοδοτήσει ο Κότταλης.   

      Και οι δύο πρωτοπόροι που είχα την τύχη να γνωρίσω έφυγαν πρόωρα, ο Νίκος το 2008 σε ηλικία 66 ετών και ο Δημήτρης το 2010 στα 62. Τότε εγώ προσωπικά αισθάνθηκα ότι άφηναν ένα κενό, που -ελλείψει άλλου- μπορούσα και έπρεπε να το καλύψω. Ήδη, περπατώντας μόνος μου ή με τον Ορειβατικό στο βουνό έβλεπα κάποια λάθη στις περιγραφές του βιβλίου, που κάποιος έπρεπε να διορθώσει. Ερευνώντας έβρισκα καινούρια, άγνωστα μονοπάτια, τα οποία δεν ωφελούσε  να τα ξέρω μόνον εγώ, έπρεπε να μπορούν να τα μάθουν κι άλλοι. Η εξέλιξη του ίντερνετ και των μπλογκ έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν διαδικτυακά βιβλία, προσιτά δωρεάν στους πάντες και πανεύκολα να διορθωθούν ή να συμπληρωθούν. Eτσι δημιουργήθηκε το ''Περπατώντας στο Πήλιο'' τα Χριστούγεννα του 2010. Παράλληλα, η διάδοση της δορυφορικής τεχνολογίας GPS, που σήμερα πλέον υπάρχει σε κάθε κινητό τηλέφωνο, έκανε δυνατή την καταγραφή των μονοπατιών και την αποτύπωσή τους στον χάρτη με ακρίβεια λίγων μέτρων, κάνοντάς τα διαθέσιμα σε όλους μέσα από ιστοτόπους όπως το Wikiloc. Ωστόσο, η αξία της επιτόπιας σήμανσης με κόκκινη μπογιά και πινακίδες παραμένει πάντοτε ανεκτίμητη.

  Το δυσκολότερο κομμάτι του παζλ ήταν και παραμένει η διαρκής ανάγκη να καθαρίζονται τα πολλά κλεισμένα (ή μισοκλεισμένα) μονοπάτια. Αν ψηλά μέσα στα δάση της οξιάς, δρυός και καστανιάς τα μονοπάτια δύσκολα κλείνουν, στα χαμηλότερα υψόμετρα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Μόλις δύο-τρία χρόνια εγκατάλειψης είναι αρκετά για να κάνουν κάποια μονοπάτια και καλντερίμια σχεδόν αδιάβατα. Εδώ γνώρισα την αξία και προσφορά της συλλογικής εθελοντικής δουλειάς -αφού δυστυχώς οι δημοτικές αρχές ήταν συνήθως απούσες- μέσα από τη συμμετοχή στη δράση του συλλόγου Φίλων των Καλντεριμιών Νοτίου Πηλίου. Ο σύλλογος, με δουλειά δεκαπέντε ετών, έχει κατορθώσει να έχει διανοίξει και να διατηρεί ανοικτά και σηματοδοτημένα όλα σχεδόν τα κύρια μονοπάτια του Νοτίου Πηλίου, που δημιουργούν ένα δίκτυο διαδρομών μεταξύ των χωριών, οικισμών και παραλιών, σχεδόν αποκλειστικά με τις δικές του δυνάμεις και  στηριζόμενος σε εθελοντές αλλά και σε μισθωτή εργασία, κάνοντας συνετή χρήση των περιορισμένων χρηματικών πόρων που διαθέτει από συνδρομές και δωρεές. 

    Εδώ σημειώνω ότι τα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα καθαρισμού και σηματοδότησης με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που έχουν πάρει οι τρεις από τους τέσσερις δήμοι του Πηλίου (πλην του δήμου Ρήγα Φεραίου, που δείχνει να μην ενδιαφέρεται καθόλου για τα μονοπάτια του) είναι οπωσδήποτε ένα θετικό βήμα, ωστόσο πάσχουν -όπως και τα προηγούμενα προγράμματα- από παντελή έλλειψη πρόβλεψης για την συντήρηση του έργου. Mια καίρια έλλειψη, που αν δεν αντιμετωπιστεί, πρόκειται σιγά σιγά  να τα υπονομεύσει και ουσιαστικά να τα ακυρώσει. Συνοπτικά, θα έλεγα ότι είμαστε καλοί στο να παίρνουμε ευρωπαϊκά προγράμματα, τα ξεχνούμε όμως και τα αφήνουμε στην τύχη τους μόλις τελειώσουν.

     Αυτή λοιπόν ήταν μέχρι πρόσφατα η κατάσταση με τα μονοπάτια του Πηλίου. Το επόμενο βήμα είναι η συνένωση ξεχωριστών διαδρομών σε μιά ενιαία μεγάλη, που χρειάζεται κάμποσες μέρες για να διανυθεί με ενδιάμεσες διανυκτερεύσεις, προσελκύοντας το ανάλογο ορειβατικό κοινό. Τέτοιες διαδρομές υπάρχουν ήδη. Η μία, το Μονοπάτι του Νοτίου Πηλίου, μήκους 58 χλμ.  που ενώνει την Κάτω Γατζέα με τον Πλατανιά διατρέχοντας τον κορμό του Νοτίου Πηλίου, έχει δημιουργηθεί από τον σύλλογο Φίλων των Καλντεριμιών.  Η άλλη, τριπλάσια σε μήκος και σαφώς πιο απαιτητική, από το Καμάρι Κεραμιδίου μέχρι το Τρίκερι, είναι το ''Μεγάλο Μονοπάτι του Πηλίου'', ιδέα και έργο του μεγάλου αθλητή, ορειβάτη και αναρριχητή Νίκου Μαγγίτση, που βρίσκεται πολύ κοντά στην υλοποίηση με την  βοήθεια της ''Μαγνήτων Κιβωτού''. Έχει όλα τα εχέγγυα για επιτυχία.  Στις δύο παραπάνω διαδρομές, πρέπει να προστεθούν ακόμα δύο:  η ''διαδρομή των χωριών'' και η ''διαδρομή της θάλασσας'' που στηρίζονται στο πρόγραμμα PelionRoutes, και την δουλειά που έκανε ο μηχανικός Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος με την ομάδα του.  Εύχομαι καλή επιτυχία και σε αυτές.

(Μάιος 2022)

Τα μονοπάτια του Πηλίου στην τοπική οικονομία και τον πολιτισμό

 



(ομιλία μου σε ημερίδα του Λυκείου Ελληνίδων Βόλου το 2017)

 Τα μονοπάτια και τα καλντερίμια του Πηλίου δεν είναι τίποτε άλλο, παρά οι δρόμοι της παλιάς εποχής. Αυτά συνέδεαν τα χωριά μεταξύ τους, με το βουνό και με τη θάλασσα. Από εκεί γίνονταν όλες οι μεταφορές ανθρώπων και αγαθών. Από εκεί περνούσαν και όλοι οι άνθρωποι για να πάνε στη δουλειά τους και στα κτήματά τους. Μπορούμε να φανταστούμε -κάποιοι παλιότεροι το έζησαν κιόλας- τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας με τα φορτωμένα ζώα να περπατάνε καθημερινά, βρέξει-χιονίσει στον αγώνα της ζωής, που τα παλιά χρόνια ήταν αρκετά σκληρός και επίπονος. Αν μάλιστα σε έπιανε καιρός επάνω στο βουνό, η κατάσταση γινόταν ως και επικίνδυνη. 

 Μας είναι δύσκολο, στη σημερινή τεχνολογική εποχή που ζούμε με όλες τις ευκολίες, να αντιληφθούμε πώς ήταν η ζωή τον παλιό καιρό. Θυμάμαι πριν λίγα χρόνια, όταν είχαμε περπατήσει την οκτάωρη διαδρομή Μακρινίτσα-Πουρί, ανεβαίνοντας στην κορυφή Λαγωνίκα (1300 μέτρα) και κατεβαίνοντας μέσα σε πυκνό δάσος μέχρι το Πουρί. Φθάνοντας κουρασμένοι στο χωριό, με τα πόδια μας να πονάνε, συναντήσαμε τον ηλικιωμένο παπά, ο οποίος μας είπε πως στις αρχές της δεκαετίας του 1960, δεκαεπτάχρονος τότε, όταν χρειάστηκε να πάει στο Βόλο για τη στρατολογία έκανε την ίδια ακριβώς διαδρομή. Ξεκίνησε πριν τα χαράματα με το ζώο, ανέβηκε μέχρι τη Λαγωνίκα, κατέβηκε στο Βόλο, τέλειωσε τη δουλειά του και ξαναγύρισε πίσω αυθημερόν. 

 Δεν είναι λοιπόν παράξενο που οι άνθρωποι στα χωριά, τώρα που οι συνθήκες  άλλαξαν, στην πλειοψηφία τους με μεγάλη προθυμία παράτησαν τα μονοπάτια και τα διέγραψαν τελείως από την καθημερινότητά τους. Γι αυτούς συμβολίζουν ένα παρελθόν, στο οποίο δε θα ήθελαν να ξαναγυρίσουν. Αρκετή κούραση εξ άλλου έχουν οι αγροτικές εργασίες ακόμα και σήμερα, δεν χρειάζεται να προσθέσουν κι άλλη. Επιστροφή στον παλιό τρόπο καλλιέργειας με τα ζώα είναι αδύνατη και όλοι πλέον χρησιμοποιούν αγροτικά αυτοκίνητα που κινούνται σε δρόμους, όχι σε καλντερίμια και μονοπάτια. Ήδη, πολλά εξ αυτών καταστράφηκαν για πάντα από τις μπουλντόζες και την άσφαλτο, έγιναν τσιμεντόδρομοι ή αγροτικοί δρόμοι. 

 Γιατί λοιπόν να ασχολούμαστε σήμερα με τα ξεχασμένα μονοπάτια, θα ρωτήσει κανείς. Η απάντηση είναι: γιατί μας φέρνουν σε άμεση επαφή με την καθαρόαιμη ομορφιά της πηλιορείτικης φύσης και με την ιστορία του τόπου. Περνούν από θαυμάσια δάση, ρεματιές, κορυφές και παραλίες, αλλά και από παραδοσιακά ανθρώπινα έργα-τεχνουργήματα, όπως πέτρινα γεφύρια, βρύσες, εκκλησίες και μοναστήρια. Για εμάς τους ανθρώπους των πόλεων, το περπάτημα σ` αυτά είναι πανδαισία σωματική και ψυχική. Η ύπαρξή τους προσελκύει επισκέπτες που θέλουν να συνδυάσουν διακοπές με περπάτημα στη φύση, αυτό που λέμε φυσιολατρικό-περιπατητικό τουρισμό. Πράγματι, το Πήλιο πλησιάζει το ιδανικό για μια τέτοια  δραστηριότητα, καθώς συνδυάζει το βουνό με δύο θάλασσες (Αιγαίο και Παγασητικό) και έχει υποδομές για καλοκαιρινό αλλά και χειμερινό τουρισμό. Προσφέρει μεγάλη ποικιλία διαδρομών, από μία έως έντεκα ώρες πορείας, ορεινές ή παραθαλάσσιες ή σε συνδυασμό,  πηγαίνοντας από χωριό σε χωριό ή κυκλικά.

 Θα αναρωτηθεί ίσως κανείς, μα είναι τόσο σημαντικό αυτό το είδος τουρισμού για την τοπική οικονομία; Η απάντηση είναι ανεπιφύλακτα θετική. Κατ` αρχήν, η καλύτερη εποχή για περπάτημα είναι την άνοιξη και το φθινόπωρο.  Έτσι διευρύνεται το αντικείμενο της τουριστικής δραστηριότητας  σε νεκρές περιόδους για τον συμβατικό τουρισμό. Ένα πούλμαν γεμάτο με τα μέλη ενός ορειβατικού συλλόγου επί παραδείγματι, που θα έρθουν σε κάποιο χωριό ένα σαββατοκύριακο ή τριήμερο, είναι σημαντική τόνωση για την τοπική οικονομία, καθώς οι άνθρωποι αυτοί, πέρα από τη διαμονή και την εστίαση, θα αγοράσουν τοπικά προϊόντα και θα μεταφέρουν την εμπειρία τους και σε άλλους όταν θα γυρίσουν πίσω στον τόπο τους. Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένα ταξιδιωτικά γραφεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που οργανώνουν πολυήμερες εκδρομές-διασχίσεις από το ένα χωριό στο άλλο και ήδη κάποια από αυτά δραστηριοποιούνται στο Πήλιο. Αρκετοί επισκέπτες, συνήθως νέοι, έρχονται με τον σύντροφο ή με την παρέα τους, θέλοντας να εξερευνήσουν τις διαδρομές που είδαν στο διαδίκτυο ή άκουσαν γι αυτές από φίλους.

 Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος στο οποίο αναφέρομαι, θα παραθέσω ένα επιπλέον στοιχείο. Πριν από λίγα χρόνια συμμετείχα σε ένα ελληνογερμανικό συνέδριο ορειβασίας στο Λιτόχωρο. Εκεί μας παρουσίασαν δύο ευρωπαϊκά μονοπάτια που πήραν πιστοποίηση ποιότητας μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία. Το ένα εξ αυτών, το Rothaarsteig, είναι ένα μονοπάτι 150 χιλιομέτρων μέσα στα δάση της κεντρικής Γερμανίας. Για την διαχείρισή του ιδρύθηκε φορέας με υπαλλήλους που ασχολούνται με την συντήρηση, τη σήμανση, την προβολή-επικοινωνία και την καθοδήγηση των επισκεπτών. Τα έξοδα του φορέα έχουν αναλάβει οι δήμοι των περιοχών από τις οποίες διέρχεται το μονοπάτι, από κοινού με τοπικούς επαγγελματίες (ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ.). Το μονοπάτι αυτό έχει ετησίως ενάμιση εκατομμύριο επισκέπτες, εκ των οποίων τριακόσιες χιλιάδες με διανυκτέρευση και 1.200.000 με ημερήσιες εκδρομές. Φανταστείτε πόσα χρήματα αφήνουν όλοι αυτοί, και θα καταλάβετε την προθυμία των τοπικών δήμων και επιχειρηματιών να πληρώσουν τα αναλογούντα έξοδα, αφού αντιλαμβάνονται ότι τα λεφτά που θα δώσουν, θα τους επιστραφούν στο πολλαπλάσιο.

 Αυτά οι Γερμανοί. Πρέπει ωστόσο να παραδεχθούμε ότι εμείς είμαστε ακόμα μακριά από μια τέτοια κατάσταση. Τόσο οι δήμοι, όσο και οι τοπικοί επαγγελματίες είναι στην πλειοψηφία τους απρόθυμοι να δεσμευτούν και να συνδράμουν ουσιαστικά σε ό,τι αφορά τα μονοπάτια. Μην ξεχνάμε ότι ο Γερμανός και γενικότερα ο ευρωπαίος πεζοπόρος για να έρθει μαζικά, έχει και κάποιες απαιτήσεις. Θέλει να ξέρει σίγουρα ότι το μονοπάτι που θα περπατήσει είναι συντηρημένο, καθαρό από βλάστηση και σωστά σηματοδοτημένο, ώστε να μην ταλαιπωρηθεί ή χαθεί.  Θέλει να έχει όλες τις σχετικές πληροφορίες, όπως: πού μπορεί να κοιμηθεί και να γευματίσει, πόσο χρόνο θα χρειαστεί, τι να προσέξει, τι να δει, πώς θα πάει και θα γυρίσει. 

 Έτσι λοιπόν, στα καθ` ημάς η αντιμετώπιση του θέματος ''μονοπάτια-πεζοπορικές διαδρομές'' παραμένει μετέωρη και αποσπασματική. Το κενό, ελλείψει ενός επίσημου φορέα, προσπαθούν να καλύψουν με ίδιες δυνάμεις διάφοροι εθελοντές. Εδώ  πρέπει να αναφέρω την πολύτιμη συνεισφορά δύο συλλόγων στους οποίους έχω την χαρά να συμμετέχω, του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Βόλου (ΕΟΣ Βόλου) και του Συλλόγου Φίλων των Καλντεριμιών Νοτίου Πηλίου. Έχουμε κάνει πολλή δουλειά τα τελευταία χρόνια αναζητώντας και εξερευνώντας τα ξεχασμένα καλντερίμια και μονοπάτια του Πηλίου, τα οποία στη συνέχεια καθαρίζουμε, σηματοδοτούμε με πινακίδες και κόκκινα σημάδια και παραδίδουμε ξανά σε χρήση, οργανώνοντας πορείες κάθε εβδομάδα. Έχουμε μέχρι στιγμής (στοιχεία 2023) καταγράψει πάνω από εκατόν πενήντα διαδρομές με GPS (μέσω δορυφόρου), τις οποίες παρουσιάζουμε αναλυτικά στο διαδίκτυο στα ελληνικά και αγγλικά με κείμενο και φωτογραφίες στους ιστoτόπους ''Περπατώντας στο Πήλιο'' και ''Walking in Pelion'', όπου δίδονται κατά το δυνατόν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για να πραγματοποιήσει κάποιος μια διαδρομή μόνος ή με την παρέα του. Δίδεται ακόμα η δυνατότητα να κατεβάσει κανείς το ψηφιακό ίχνος της διαδρομής και να το φορτώσει στο δικό του GPS (ή στο κινητό), ώστε να είναι σίγουρος ότι δεν θα χαθεί. 

     Όσο για το ζήτημα της συντήρησης των ήδη διανοιγμένων διαδρομών, ώστε να μην κλείσουν ξανά από τη βλάστηση, αυτό προς το παρόν καλύπτεται σχετικά ικανοποιητικά στο Νότιο Πήλιο με τη φροντίδα των Φίλων των Καλντεριμιών, χρησιμοποιώντας με σύνεση τους πόρους του συλλόγου από τις εισφορές των μελών ή από δωρεές. Στο υπόλοιπο Πήλιο, όπου οι ανάγκες είναι εξ ίσου μεγάλες, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα και όλα επαφίενται στο μεράκι και το ενδιαφέρον ορισμένων εθελοντών και τοπικών δημοτικών προέδρων ή συλλόγων, που κάνουν ό,τι μπορούν, όπως και όποτε μπορούν. 

 Εν κατακλείδι, οι παραδοσιακές διαδρομές του Πηλίου, το πυκνό  δίκτυο των καλντεριμιών και μονοπατιών του, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας του τόπου και των ανθρώπων του και σημαντική πηγή πλούτου στις συνθήκες της σημερινής εποχής. Αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό απ` όλους και ιδιαίτερα από τους ντόπιους, ώστε να προστατεύονται και να μην καταστρέφονται ελαφρά τη καρδία, όπως δυστυχώς συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Η προοπτική είναι να εξελιχθεί το Πήλιο σε κέντρο φυσιολατρικού-περιπατητικού τουρισμού, επ` ωφελεία όλων. 

Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2022

Μακρυρράχη-Αετοφωλιά (κυκλική)

Αετοφωλιά

 

Απόσταση: 3,3 χλμ.

Χρόνος: 1 .50' 

Υψόμετρο: από 235 μ. (πλατεία Μακρυρράχης) έως 420 μ. (μέγιστο)

Συνολική ανάβαση/κατάβαση: 274 μ.

Σήμανση: κόκκινα σημάδια, στρογγυλά κίτρινα πινακιδάκια

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: όχι

Αρχή/τέλος: πλατεία Μακρυρράχης

Τελευταίος έλεγχος: Οκτώβριος 2022

Κατεβάστε αρχείο GPS: από το Wikiloc

LINK TO THE ENGLISH PAGE

Powered by Wikiloc
/>

        Mε αρχή και τέλος στην πλατεία της Μακρυρράχης, αυτή η σχετικά σύντομη κυκλική διαδρομή που διαρκεί λιγότερο από 2 ώρες, μας επιτρέπει να επισκεφθούμε το εξαιρετικό σημείο θέας της Αετοφωλιάς μέσα από το άγριο φαράγγι του Μεγάλου Ρέματος. Η επιστροφή στην πλατεία γίνεται χρησιμοποιώντας το κύριο καλντερίμι που έρχεται από τα Χάνια  μέσω Προφήτη Ηλία και Αγίων Αναργύρων. 


         Αρχικά βαδίζουμε από την πλατεία πάνω στην κύρια άσφαλτο προς Ανήλιο. Αμέσως μετά τα τελευταία σπίτια του χωριού, παίρνουμε ανηφορικό δρομάκι στα δεξιά. Περνούμε μια δεξαμενή και βαδίζουμε στην άγρια βόρεια πλαγιά του φαραγγιού, σε πυκνό δάσος από αράδια. Προσέχοντας στα δεξιά μας, βρίσκουμε στύλο με πινακιδάκι, το οποίο δείχνει δεξιά προς ''Αετοφωλιά"". Το ανηφορικό μονοπάτι στο οποίο βαδίζουμε τώρα είναι στενό και σχετικά δύσβατο (συνιστάται να φοράμε κατάλληλα ορειβατικά παπούτσια με σόλα που δε γλιστράει), πάντως σε 10 λεπτά είμαστε στην Αετοφωλιά. Από το σημείο αυτό έχουμε μεγαλοπρεπή θέα προς το κατάφυτο φαράγγι του Μεγάλου Ρέματος προς τις Αγριόλευκες, ενώ προς τα κάτω φαίνεται λίγο και η θάλασσα. Αξίζει να καθήσουμε λίγο με ησυχία για να απολαύσουμε το μοναδικό αυτό αγνάντι.

Αετοφωλιά

        Για την επιστροφή συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση σε μονοπάτι,  που αμέσως μετατρέπεται σε στενό αγροτικό δρόμο. Στο σημείο όπου υπάρχει στύλος με πινακιδάκι εκατέρωθεν του δρόμου (ΠΡΟΣΟΧΉ) συναντούμε το καλντερίμι που έρχεται από Χάνια -Προφήτη Ηλία- Αγίους Αναργύρους, το οποίο μέχρι το 1950 αποτελούσε τον κύριο δρόμο για τη σύνδεση της Μακρυρράχης με τα Χάνια και τον Βόλο. Το ακολουθούμε κατηφορίζοντας προς τα δεξιά (είναι δύσβατο αρχικά από χώματα που έχουν πέσει κατά τη διάνοιξη του δρόμου).

Πλησιάζοντας στη Μακρυρράχη. Μπροστά μας απέναντι το Ανήλιο

       Το ωραίο καλντερίμι κατηφορίζει συνεχώς και αρχίζουμε να συναντούμε τα πρώτα σπίτια της Μακρυρράχης. Τελικά βγαίνουμε σε τσιμεντόδρομο, όπου πάμε αριστερά. Ο δρόμος (πρώην καλντερίμι) κατεβαίνει και τερματίζει στην άσφαλτο, αμέσως πάνω από την πλατεία.

Μανιταρογιορτή στην πλατεία Μακρυρράχης, Οκτώβριος 2022

 



Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

Aλογόπορος-Λάκκα Ανισβάλες-Θεριάκοντας (κυκλική)

Θεριάκοντας

Απόσταση:  6,9 χλμ.

Διάρκεια: 3-3,5 ώρες με στάσεις

Υψόμετρο: από 0 μ. (Αλογόπορος) έως 244 μ. (μέγιστο)

Συνολική ανάβαση/κατάβαση: 265 μ.

Σήμανση: κόκκινα σημάδια, στρογγυλά πινακιδάκια

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: όχι

Αρχή/τέλος: παραλία Αλογόπορου

Τελευταίος έλεγχος: Σεπτέμβριος 2022

Κατεβάστε ίχνος GPS: από το Wikiloc 

                                                LINK TO ENGLISH PAGE

         

Powered by Wikiloc
      Με αυτήν την προτεινόμενη  διαδρομή με επίκεντρο την παραλία του Αλογόπορου, συνδυάζουμε τα μονοπάτια Τρίκερι-Αλογόπορος και Τρίκερι-Θεριάκοντας για να δημιουργήσουμε μια τρίωρη κυκλική διαδρομή. Συνιστάται να φορούμε μακριά παντελόνια, καθώς το μονοπάτι προς Θεριάκοντα στενεύει από τη βλάστηση, παραμένει όμως βατό (και όμορφο). 

        Ξεκινώντας από την παραλία του Αλογόπορου, βαδίζουμε αρχικά στην άσφαλτο. Λίγο πιο πάνω, η άσφαλτος κάνει δεξιά στροφή και εμείς συνεχίζουμε ευθεία μέσα σε ελαιώνα. Διασχίζουμε έναν χωματόδρομο (είναι ο ίδιος που πάει στον Θεριάκοντα) και ανηφορίζουμε συνεχώς σε σαφές μονοπάτι, που από κάποια σημεία του βλέπεις τη θάλασσα.  


    Φθάνουμε σε μικρό ξέφωτο όπου η ανηφόρα τελειώνει.  Η τοποθεσία εδώ λέγεται ''Βλάχη'', σύμφωνα με το Νίκο Χαρατσή. Εδώ παλιά υπήρχε μαντρί. Τώρα αρχίζουμε να κατηφορίζουμε στο μονοπάτι με κατεύθυνση νότια. Τελικά φθάνουμε σε μακρόστενη λάκκα με χορτάρι, που λέγεται ''Ανισβάλες'', σύμφωνα πάντα με τον Χαρατσή. Αν τη διασχίσουμε εγκάρσια, θα βρούμε στην άλλη πλευρά ανηφορικό μονοπάτι που πάει προς Τρίκερι. Δεν κάνουμε αυτό, αλλά στρίβουμε αριστερά κατηφορίζοντας στη λάκκα, και από το κάτω άκρο της  βρίσκουμε μονοπάτι στα δεξιά που κατηφορίζει ομαλά προς τα ανατολικά, περνά ένα μικρό ρεματάκι και, ανηφορίζοντας λίγο, συναντά στην άλλη μεριά μονοπάτι που κινείται παράλληλα με το ρέμα. Αυτό είναι το μονοπάτι που πάει στο Θεριάκοντα και το ακολουθούμε προς τα αριστερά (βόρεια). 

Στο μονοπάτι

 Η βλάστηση με πουρνάρια είναι σχετικά φουντωμένη, αλλά το μονοπάτι παραμένει βατό, περιμένοντας να αναληφθεί πρωτοβουλία για τον καθαρισμό του. Πάντως για την ώρα (2022) συνιστούνται τα μακριά παντελόνια. 

Το καλύβι στον Θεριάκοντα

      Βαδίζοντας στο ωραίο μονοπάτι που διατηρείται ατόφιο, περνάμε δίπλα σε ένα καλύβι και έχουμε το ρέμα ακριβώς δίπλα μας στα αριστερά. Ακολουθούμε μια περίφραξη και τελικά βγαίνουμε στην βοτσαλωτή και ερημική παραλία του Θεριάκοντα. Εδώ δεν υπάρχει τουριστική ανάπτυξη,  τίποτα δεν διαταράσσει την ηρεμία του τοπίου.

Ο Αλογόπορος από ψηλά

     Στην αριστερή άκρη της παραλίας αρχίζει δρόμος που ανηφορίζει περίπου παράλληλα με την ακτογραμμή. Τον ακολουθούμε και μετά από 700 μέτρα περίπου, προσέχοντας στα δεξιά μας, βρίσκουμε μονοπάτι που ακολουθεί  πιστά την ακτογραμμή και μας βγάζει στην ανατολική άκρη της παραλίας του Αλογόπορου. Εδώ λειτουργεί καφεστιατόριο με ενοικιαζόμενα δωμάτια. Από εδώ επίσης μπορεί κανείς να πάρει το θαλάσσιο ταξί για να περάσει απέναντι στο νησί Παλιό Τρίκερι, όπου υπάρχει το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, καθώς και ενοικιαζόμενα δωμάτια και δύο ταβέρνες.

Στο νησί Τρίκερι

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2022

Χάνια -Προφήτης Ηλίας-Καταρράκτης Πλακωτούρας (κυκλική)

 


Απόσταση: 7,3 χλμ.

Χρόνος: 4 ώρες με τις στάσεις, καθαρός χρόνος πορείας 3.10'

Υψόμετρο: από 1200 μ. (μέγιστο) έως 754 μ. (ελάχιστο)

Συνολική ανάβαση/κατάβαση: 437 μ. 

Σήμανση: κόκκινα σημάδια, κίτρινα πινακιδάκια

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: όχι

Αρχή/τέλος: Πρώτο πάρκινγκ Χιονοδρομικού κέντρου Χανίων

Τελευταίος έλεγχος: Σεπτέμβριος 2022

Κατεβάστε ίχνος GPS: από το Wikiloc

Powered by Wikiloc

LINK TO ENGLISH PAGE

        Aυτή η πορεία χρησιμοποιεί δύο καινούρια μονοπάτια, που δίνουν τη δυνατότητα να είναι κυκλική. Το ένα συνδέει τον καταρράκτη της  Πλακωτούρας με τον κύριο δρόμο, στο ύψος του Προφήτη Ηλία, προσφέροντας εύκολη πρόσβαση στον δημοφιλή καταρράκτη. Το άλλο εξυπηρετούσε παλιότερα  όσους πήγαιναν  με τα ζώα από Ζαγορά ή Μακρυρράχη  προς τον Αγιο Λαυρέντιο, οι οποίοι έτσι έκοβαν δρόμο και έβγαιναν πιο σύντομα στο Σταυρό, το σημερινό 1ο πάρκινγκ, για να συνεχίσουν προς τον Άγιο Λαυρέντιο.


        Ξεκινούμε λοιπόν από την κάτω αριστερή άκρη του πρώτου πάρκινγκ του Χιονοδρομικού κέντρου, Βαδίζουμε σε κατηφορικό μονοπάτι με κόκκινα  σημάδια, το οποίο λίγο μετά εμφανίζει τριάντα μέτρα καλντερίμι. 

Κατεβαίνοντας από το 1ο πάρκινγκ

        Αριστερά μας (προσοχή) φεύγει άλλο μονοπάτι με κόκκινα σημάδια σε λευκό φόντο, που ανήκει σε έναν αγώνα ορεινού τρεξίματος (UTP). Το δικό μας καλντερίμι-μονοπάτι με τα σκέτα κόκκινα σημάδια κατηφορίζει, περνά δύο ρέματα και τελικά βγαίνει στον κύριο δρόμο, τον οποίο διασχίζουμε και συνεχίζουμε ανηφορικά από την άλλη όχθη. Σε λίγο συναντούμε το καλντερίμι Ζαγορά-Χάνια, σε σημείο όπου υπάρχει βανδαλισμένος μεταλλικός στύλος. Το καλντερίμι διατηρείται σε καλή κατάσταση και κατηφορίζει ομαλά μέσα στο ωραίο δάσος οξιάς. 

Το καλντερίμι που πήγαινε στη Ζαγορά και τη Μακρυρράχη

             Διασχίζουμε την άσφαλτο διαδοχικά 9 φορές, πάντα προς τα αριστερά,  και τη δέκατη φθάνουμε στο μακρυρραχιώτικο εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, που είναι κατάλληλο μέρος για να κάνουμε μια στάση. 

Φθάνοντας στον Προφήτη Ηλία

         Συνεχίζουμε την πορεία μας ξαναγυρίζοντας στον κύριο δρόμο, όπου βαδίζουμε κατηφορικά (προς τα αριστερά). Πιο κάτω σε απότομη στροφή που κάνει ο δρόμος, τον αφήνουμε και πάμε ευθεία σε χωματόδρομο, ακολουθώντας τα σημάδια. Σε πρώτη διχάλα παίρνουμε τον αριστερό κλάδο και στη δεύτερη, όπου υπάρχει και στύλος, τον δεξιό. Λίγο πιο πέρα ο δρόμος τερματίζει και συνεχίζει κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο σύντομα μας φέρνει στον καταρράκτη της Πλακωτούρας. Ενα μέρος μεγάλης φυσικής ομορφιάς, με τρεχούμενα νερά όλον τον χρόνο από δύο ρέματα, τα οποία εδώ συγκλίνουν και το ένα σχηματίζει μικρή κολυμπήθρα, ενώ το άλλο πέφτει από ψηλό βράχο, δημιουργώντας έναν αέρινο καταρράκτη που δε χορταίνεις να τον βλέπεις.  Όμως η μαγεία του Πηλίου αγγίζει όλες τις αισθήσεις και δεν περιορίζεται στην όραση, ούτε περιγράφεται με λόγια.

Καταρράκτης Πλακωτούρας (Αρχές Σεπτεμβρίου)

        Φεύγοντας από την Πλακωτούρα, ακολουθούμε πλεον το γνωστό μονοπάτι των Καταρρακτών ανηφορικά και φθάνουμε στο καταφύγιο Κυνηγών στη θέση Νησάκι. 

Το καταφύγιο στο Νησάκι

         Συνεχίζοντας να ανηφορίζουμε έντονα μέσα σε δάσος με χαμηλές οξιές, βγαίνουμε τελικά στην άσφαλτο και λίγα μέτρα παρακάτω επιστρέφουμε στο 1ο πάρκινγκ, απ` όπου ξεκίνησε η πορεία μας.


Πέμπτη 26 Μαΐου 2022

Κατηγιώργης-Προμύρι-Ροδιά-Κατηγιώργης (κυκλική)

Προμύρι

 

Απόσταση: 18,2 χλμ.

Χρόνος: 7,5 ώρες με στάσεις

Υψόμετρο: από 0 μ. (Κατηγιώργης) σε 234 μ. (Προμύρι, πλατεία) σε 373 μ. (μέγιστο)

Συνολική ανάβαση/κατάβαση: 622 μ.

Σήμανση: κόκκινα σημάδια και στρογγυλά πινακιδάκια

Πόσιμο νερό στη διαδρομή: Προμύρι

Αρχή/τέλος: παραλία Κατηγιώργη

Κατεβάστε ίχνος GPS: από το Wikiloc

LINK TO ENGLISH PAGE

      

Powered by Wikiloc

        Στο βιβλίο του αείμνηστου Νίκου Χαρατσή ''Οδηγός Πηλίου για περιπατητές'', που εκδόθηκε το 1995, υπάρχει περιγραφή της διαδρομής Προμύρι-Ροδιάς, με την επισήμανση ότι ''η διαδρομή έχει εγκαταλειφθεί τελείως από πολλά χρόνια, και γι αυτό έχει κλείσει σε πολλά σημεία''. Μετά από ακόμα 28 χρόνια παντελούς εγκατάλειψης, φαντάζεται κανείς πόσο περισσότερο κλεισμένο ήταν το μονοπάτι-καλντερίμι σήμερα.
Το μονοπάτι πριν τον καθαρισμό

         Ωστόσο, τον χειμώνα του 2022 με εθελοντική εργασία και με πολλή υπομονή και επιμονή, κατορθώσαμε να το βρούμε και να το διανοίξουμε. Ετσι τώρα, αποκατεστημένο και σηματοδοτημένο, μπορεί  να χρησιμοποιηθεί είτε σε συνδυασμό με την  άλλη διαδρομή Προμύρι-Κατηγιώργης μέσω Λύρης ώστε να δημιουργηθεί μια κυκλική πορεία, όπως κάναμε εδώ, είτε να το περπατήσουμε μόνο του σε διάσχιση (Προμύρι-Ροδιά-Βρωμονέρι-Κατηγιώργης, μια απόσταση δέκα χιλιομέτρων). Στην τελευταία περίπτωση, πρέπει να έχουμε κανονίσει πώς θα επιστρέψουμε στο Προμύρι και μια λύση είναι να πάρουμε το λεωφορείο του ΚΤΕΛ που κάνει τη διαδρομή από Κατηγιώργη προς Προμύρι-Βόλο κάθε μέρα στις 15.15' το μεσημέρι.
Προμύρι

        Στην κυκλική πορεία που κάναμε εδώ, ανηφορίσαμε αρχικά από τον Κατηγιώργη στο Προμύρι μέσω Λύρης και επιστρέψαμε από το νέο μονοπάτι μέσω Ροδιάς-Βρωμονερίου. 

Η παραλία του Κατηγιώργη τον Μάιο

        Ξεκινώντας λοιπον από την παραλία του Κατηγιώργη, ανηφορίζουμε στον κύριο δρόμο. Σε εκατό μέτρα, καθώς ο δρόμος στρίβει, εμείς πάμε ευθεία σε στενό ανηφορικό τσιμεντόδρομο, που μάλλον ήταν καλντερίμι παλιότερα. Πιο πάνω διασχίζουμε την άσφαλτο λοξά προς τα δεξιά και συνεχίζουμε σε χωματόδρομο μέσα σε πευκοδάσος. Σε διασταύρωση πάμε δεξιά, προσέχοντας για τα κόκκινα σημάδια.  Εδώ το κομμάτι αυτό του δρόμου μοιάζει εγκαταλελειμμένο. Η πορεία μας είναι γενικά βόρεια-βορειοδυτική. Πιο πέρα, βαδίζοντας σε χωματόδρομο, μετά από μια περίφραξη που έχουμε στα δεξιά μας, αφήνουμε το  δρόμο προς τα δεξιά και βρίσκουμε μονοπάτι που κατεβαίνει και περνά ένα ρεματάκι.


         Ανηφορίζουμε μέσα σε ελαιώνα αφήνοντας δεξιά μας ένα στέγαστρο και φθάνουμε στη ράχη, όπου συνεχίζουμε ευθεία βόρεια, μπαίνοντας σε πευκώνα. Σε λίγο κατηφορίζουμε πάλι μέσα σε ελαιώνα με την ίδια βόρεια κατεύθυνση και περνούμε άλλο ρεματάκι.

Μέσα στον ελαιώνα

        Βγαίνουμε πάλι σε ελαιώνα και ανηφορίζουμε δίπλα στο όριό του με τη δασώδη βλάστηση, που την έχουμε αριστερά μας. Φθάνουμε πάλι στη ράχη, όπου υπάρχει διασταύρωση χωματόδρομων και πάμε ευθεία κατηφορικά. Λίγο πιο κάτω έχουμε διασταύρωση, όπου πάμε ευθεία.  Μπροστά μας είναι το κτήμα Λάσκου. Το μονοπάτι βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του δρόμου. Μετά τον καθαρισμό του το 2018, είναι πάλι σήμερα (Μάιος 2022) μισοκλεισμένο από βλάστηση και θα χρειαστεί νέο καθαρισμό. Εν πάση περιπτώσει, το ακολουθούμε από δίπλα μέχρι να το δούμε να ξαναγίνεται βατό, οπότε μπαίνουμε και βαδίζουμε  σε αυτό. Πολύ σύντομα γίνεται καλντερίμι. 
Στο κτήμα Λάσκου

        Πιο πέρα βγαίνει σε χωματόδρομο, ο οποίος με τη σειρά του βγαίνει στην άσφαλτο, απέναντι από στέγαστρο στάσης  λεωφορείου.

        Βαδίζουμε στην άσφαλτο προς τα αριστερά και διασχίζουμε τον οικισμό της Λύρης. Στην έξοδο του οικισμού διασταυρωνόμαστε με ρέμα (Γερογιάννη). Εδώ στη δεξιά πλευρά του δρόμου υπάρχει μεταλλικό γεφύρι. Εμείς στρίβουμε αριστερά βαδίζοντας σε ασαφές μονοπάτι με κόκκινα σημάδια δίπλα στο ρέμα. Πιο πέρα διασχίζουμε το ρέμα και περνάμε στην αριστερή του όχθη. Οταν περάσαμε εμείς (Iούνιος 2019 και Μάιος 2022) το μονοπάτι είχε συντηρηθεί και δεν είχαμε πρόβλημα. Σε περίπτωση όμως που το τμήμα αυτό είναι ασυντήρητο και μισοκλεισμένο από βλάστηση, μπορούμε να βαδίσουμε μέσα στην κοίτη του ρέματος, το οποίο είναι συνήθως στεγνό, παρεκτός σε περίπτωση βροχής.

Στο ρέμα Γερογιάννη, κοντά στη Λύρη

         Τελειώνοντας το τμήμα αυτό του μονοπατιού, περνάμε στη δεξιά όχθη και βαδίζουμε παράλληλα με το ρέμα, μέσα σε ελαιώνα. Διασχίζουμε άλλες δυο-τρεις φορές το ρέμα, μέχρι που συναντούμε χωματόδρομο που και αυτός διασχίζει το ρέμα. Βαδίζουμε πλέον στο δρόμο αυτόν, στην δεξιά πλευρά του ρέματος. Σε λίγο, σε διχάλα δρόμων παίρνουμε τον αριστερό δρόμο, που πηγαίνει ομαλά δίπλα στην κοίτη. Καθώς ανηφορίζουμε, βλέπουμε τμήματα καλντεριμιού μέσα στο δρόμο. Πλησιάζοντας στο Προμύρι, γίνεται άσφαλτος και μετά λιθόστρωτο.

Ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Προμυρίου

        Περνούμε πάνω από την κεντρική εκκλησία Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένης το 1760. Λίγο πιο πάνω ακόμα βρίσκεται η πλατεία του χωριού, όπου σίγουρα θα κάνουμε μια μεγάλη στάση για καφέ ή αναψυκτικά. Ως εδώ έχουμε χρειαστεί περίπου τρεις ώρες πορείας από τον Κατηγιώργη.
Πλατεία Προμυρίου

        Παίρνουμε λοιπόν το δρόμο της επιστροφής, βαδίζοντας στο κεντρικό καλντερίμι προς την έξοδο του χωριού.  Μετά το βενζινάδικο υπάρχει στο πλάι του δρόμου ενημερωτική πινακίδα των Φίλων των Καλντεριμιών Νοτίου Πηλίου. Λίγα μέτρα μετά, φεύγει το μονοπάτι-καλντερίμι λοξά,  κατηφορίζοντας μέσα στη ρεματιά, πηγαίνοντας προς Πλατανιά και το ακολουθούμε. Σε λίγα λεπτά φθάνουμε σε διασταύρωση με στύλο (προσοχή!) όπου,  ενώ το καλντερίμι προς Πλατανιά συνεχίζει ευθεία, εμείς πάμε αριστερά, αλλάζοντας κατεύθυνση τώρα προς Ροδιά. Σε λίγα μέτρα έχουμε αριστερά μας παλιά βρύση χωρίς νερό.

Στο Καναλάκι, το ''Μαγικό Δάσος''

         Βρισκόμαστε τώρα στην τοποθεσία ''Καναλάκι'', σε ένα εντυπωσιακό σκηνικό με βράχους, τρεχούμενα νερά στα ρέματα, μεγάλα πλατάνια που οι κορμοί τους παίρνουν περίεργα σχήματα, ένα μαγικό δάσος. Το παλιό μισοχαλασμένο καλντερίμι, αφού περάσει δύο ρεματάκια,  στη συνέχεια αρχίζει να ανηφορίζει με ελιγμούς. Εδώ διατηρείται σε καλή κατάσταση. 

        Βγαίνοντας από τη δασωμένη ρεματιά, συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε σε χορταριασμένο παλιό δρόμο και σε λίγα μέτρα βλέπουμε το μονοπάτι στα αριστερά μας και το ακολουθούμε. Συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση στο δεξιό όριο ενός ελαιώνα και παραπάνω διασχίζουμε έναν χωματόδρομο. Εδώ η διάνοιξη του δρόμου έχει κάνει ένα σκαλοπάτι στο χώμα και μας υποχρεώνει να σκαρφαλώσουμε μισό μέτρο για να συνεχίσουμε ευθεία στο μονοπάτι-καλντερίμι. Ανηφορίζουμε παράλληλα με το δρόμο που είναι αριστερά μας, αλλά σε λίγο το μονοπάτι ενώνεται με αυτόν για ένα διάστημα, μέχρι που ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι  αριστερά επάνω (ένας κούκος επισημαίνει το σημείο μαζί με κόκκινα σημάδια). Είμαστε στο Μαύρον Όρος, έναν λόφο (και όχι όρος) 422 μέτρων που βρίσκεται νότια από το Προμύρι. Εμείς στην πορεία μας φθάνουμε σε μέγιστο υψόμετρο 373 μέτρα. 

        Στο διάσελο περνά αγροτικός δρόμος και τον διασχίζουμε, δίπλα σε στύλο με πινακιδάκια. Από το σημείο αυτό έχουμε ωραία θέα προς το Αιγαίο και τη Σκιάθο.

Στο βάθος, η Σκιάθος

        To μονοπάτι κατηφορίζει πλέον συνεχώς προς τα νοτιοανατολικά. Περνούμε το ρέμα της Κρυόβρυσης με καλντερίμι και στη συνέχεια ανηφορίζουμε σε δασώδη περιοχή, μέχρι που φθάνουμε σε ελαιώνα.

Ρέμα Κρυόβρυσης

        Από εδώ και μπρος, μέχρι το Βρωμονέρι θα βαδίζουμε σε αγροτικούς δρόμους. Στο καλύβι που  συναντούμε πάμε δεξιά και σε νέα διασταύρωση πάμε επίσης δεξιά στον φαρδύτερο δρόμο. Βγαίνουμε σε νέα διασταύρωση όπου πάμε αριστερά στον φαρδύτερο δρόμο,  βλέποντας το στρόγγυλο πινακιδάκι στο δέντρο.  Πάλι σε νέα διασταύρωση πάμε αριστερά (δεξιά πάει στον οικισμό της Ροδιάς, εμείς περνάμε έξω από τον οικισμό). Σε λίγο έχουμε μπροστά μας το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, ένα καλό μέρος για μια στάση. 
Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος

        Συνεχίζουμε στον χωματόδρομο προς τα ανατολικά, μετά παίρνουμε την άσφαλτο για 500 μέτρα και κατόπιν ακολουθούμε την πινακίδα προς την παραλία Βρωμονέρι.

Βρωμονέρι

        Από το Βρωμονέρι συνεχίζει μονοπάτι παράλληλο με την ακτογραμμή. Διάφορες πινακίδες βοηθούν στον προσανατολισμό. Περνούμε στο ενδιάμεσο από την ερημική παραλία Βλαχόρεμα.

Βλαχόρεμα

     
Βλαχόρεμα

   
Κατεβαίνουμε μέσα από την αυλή του ξενώνα ''Αύρα''και τελικά φθάνουμε στην παραλία του Κατηγιώργη και στα καφεστιατόρια που υπάρχουν εκεί. 

Κατηγιώργης