Εν αρχή ήν ο Νίκος Χαρατσής. Γιατρός γυναικολόγος που μόλις είχε βγει στη σύνταξη (σε ηλικία 52 ετών!), περπάτησε ακάματος εν έτει 1994 εβδομήντα διαδρομές στο Πήλιο, τις περιέγραψε σε κείμενο και έφτιαξε σκαριφήματα για να τις απεικονίσει στο χαρτί (μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν η εποχή πριν το GPS). Το βιβλίο που προέκυψε, ο ''Οδηγός Πηλίου για περιπατητές'' έχει την αξία του κλασικού έργου αναφοράς, μαζί με τα ''Πέτρινα τοξωτά γεφύρια του Πηλίου'' που έγραψε επίσης ο ίδιος. Ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε να το συμβουλευόμαστε.
Εν αρχή ήν επίσης και ο Δημήτρης Κότταλης. Ιδιόρρυθμος και αγνός άνθρωπος, συλλέκτης και ερασιτέχνης χαρτογράφος, είχε μέσα του το μεράκι της σηματοδότησης. Διάλεξε τις καλύτερες διαδρομές και τις σηματοδότησε με πυκνά κόκκινα σημάδια σε βράχους και δέντρα. Έκοβε κομμάτια λαμαρίνας, τα έβαφε και έκανε αυτοσχέδιες πινακίδες. Δεν υπήρχε περίπτωση να χαθείς, αν βάδιζες σε διαδρομή που είχε σηματοδοτήσει ο Κότταλης.
Και οι δύο πρωτοπόροι που είχα την τύχη να γνωρίσω έφυγαν πρόωρα, ο Νίκος το 2008 σε ηλικία 66 ετών και ο Δημήτρης το 2010 στα 62. Τότε εγώ προσωπικά αισθάνθηκα ότι άφηναν ένα κενό, που -ελλείψει άλλου- μπορούσα και έπρεπε να το καλύψω. Ήδη, περπατώντας μόνος μου ή με τον Ορειβατικό στο βουνό έβλεπα κάποια λάθη στις περιγραφές του βιβλίου, που κάποιος έπρεπε να διορθώσει. Ερευνώντας έβρισκα καινούρια, άγνωστα μονοπάτια, τα οποία δεν ωφελούσε να τα ξέρω μόνον εγώ, έπρεπε να μπορούν να τα μάθουν κι άλλοι. Η εξέλιξη του ίντερνετ και των μπλογκ έδινε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν διαδικτυακά βιβλία, προσιτά δωρεάν στους πάντες και πανεύκολα να διορθωθούν ή να συμπληρωθούν. Eτσι δημιουργήθηκε το ''Περπατώντας στο Πήλιο'' τα Χριστούγεννα του 2010. Παράλληλα, η διάδοση της δορυφορικής τεχνολογίας GPS, που σήμερα πλέον υπάρχει σε κάθε κινητό τηλέφωνο, έκανε δυνατή την καταγραφή των μονοπατιών και την αποτύπωσή τους στον χάρτη με ακρίβεια λίγων μέτρων, κάνοντάς τα διαθέσιμα σε όλους μέσα από ιστοτόπους όπως το Wikiloc. Ωστόσο, η αξία της επιτόπιας σήμανσης με κόκκινη μπογιά και πινακίδες παραμένει πάντοτε ανεκτίμητη.
Το δυσκολότερο κομμάτι του παζλ ήταν και παραμένει η διαρκής ανάγκη να καθαρίζονται τα πολλά κλεισμένα (ή μισοκλεισμένα) μονοπάτια. Αν ψηλά μέσα στα δάση της οξιάς, δρυός και καστανιάς τα μονοπάτια δύσκολα κλείνουν, στα χαμηλότερα υψόμετρα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Μόλις δύο-τρία χρόνια εγκατάλειψης είναι αρκετά για να κάνουν κάποια μονοπάτια και καλντερίμια σχεδόν αδιάβατα. Εδώ γνώρισα την αξία και προσφορά της συλλογικής εθελοντικής δουλειάς -αφού δυστυχώς οι δημοτικές αρχές ήταν συνήθως απούσες- μέσα από τη συμμετοχή στη δράση του συλλόγου Φίλων των Καλντεριμιών Νοτίου Πηλίου. Ο σύλλογος, με δουλειά δεκαπέντε ετών, έχει κατορθώσει να έχει διανοίξει και να διατηρεί ανοικτά και σηματοδοτημένα όλα σχεδόν τα κύρια μονοπάτια του Νοτίου Πηλίου, που δημιουργούν ένα δίκτυο διαδρομών μεταξύ των χωριών, οικισμών και παραλιών, σχεδόν αποκλειστικά με τις δικές του δυνάμεις και στηριζόμενος σε εθελοντές αλλά και σε μισθωτή εργασία, κάνοντας συνετή χρήση των περιορισμένων χρηματικών πόρων που διαθέτει από συνδρομές και δωρεές.
Εδώ σημειώνω ότι τα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα καθαρισμού και σηματοδότησης με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που έχουν πάρει οι τρεις από τους τέσσερις δήμοι του Πηλίου (πλην του δήμου Ρήγα Φεραίου, που δείχνει να μην ενδιαφέρεται καθόλου για τα μονοπάτια του) είναι οπωσδήποτε ένα θετικό βήμα, ωστόσο πάσχουν -όπως και τα προηγούμενα προγράμματα- από παντελή έλλειψη πρόβλεψης για την συντήρηση του έργου. Mια καίρια έλλειψη, που αν δεν αντιμετωπιστεί, πρόκειται σιγά σιγά να τα υπονομεύσει και ουσιαστικά να τα ακυρώσει. Συνοπτικά, θα έλεγα ότι είμαστε καλοί στο να παίρνουμε ευρωπαϊκά προγράμματα, τα ξεχνούμε όμως και τα αφήνουμε στην τύχη τους μόλις τελειώσουν.
Αυτή λοιπόν ήταν μέχρι πρόσφατα η κατάσταση με τα μονοπάτια του Πηλίου. Το επόμενο βήμα είναι η συνένωση ξεχωριστών διαδρομών σε μιά ενιαία μεγάλη, που χρειάζεται κάμποσες μέρες για να διανυθεί με ενδιάμεσες διανυκτερεύσεις, προσελκύοντας το ανάλογο ορειβατικό κοινό. Τέτοιες διαδρομές υπάρχουν ήδη. Η μία, το Μονοπάτι του Νοτίου Πηλίου, μήκους 58 χλμ. που ενώνει την Κάτω Γατζέα με τον Πλατανιά διατρέχοντας τον κορμό του Νοτίου Πηλίου, έχει δημιουργηθεί από τον σύλλογο Φίλων των Καλντεριμιών. Η άλλη, τριπλάσια σε μήκος και σαφώς πιο απαιτητική, από το Καμάρι Κεραμιδίου μέχρι το Τρίκερι, είναι το ''Μεγάλο Μονοπάτι του Πηλίου'', ιδέα και έργο του μεγάλου αθλητή, ορειβάτη και αναρριχητή Νίκου Μαγγίτση, που βρίσκεται πολύ κοντά στην υλοποίηση με την βοήθεια της ''Μαγνήτων Κιβωτού''. Έχει όλα τα εχέγγυα για επιτυχία. Στις δύο παραπάνω διαδρομές, πρέπει να προστεθούν ακόμα δύο: η ''διαδρομή των χωριών'' και η ''διαδρομή της θάλασσας'' που στηρίζονται στο πρόγραμμα PelionRoutes, και την δουλειά που έκανε ο μηχανικός Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος με την ομάδα του. Εύχομαι καλή επιτυχία και σε αυτές.
(Μάιος 2022)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου